Janusz Groszkowski (1898-1984)
Radioelektryk i elektronik. W 1922 - jeden z pierwszych absolwentów Politechniki Warszawskiej. Jako oficer Wojsk Łączności prowadził wykłady z radiotechniki w szkołach wojskowych.
W 1928 r. otrzymał stopień doktora na podstawie rozprawy: "Metoda kompensacyjna kontroli stałości fali" i obejmuje Katedrę Radiotechniki na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. W 1929 r.- profesor nadzwyczajny, a w 1935 r. - zwyczajny. W 1928 r. zainicjował utworzenie pierwszego w kraju Instytutu Radiotechnicznego (późniejszy Państwowy Instytut Telekomunikacyjny), którym kierował od 1934 r. Podczas okupacji uczestnik tajnego nauczania i żołnierz Armii Krajowej. Dokonał rozszyfrowania układów sterowania pocisków rakietowych V-2. W 1945 r. organizator Wydziału Elektrycznego (późniejszy Wydział Łączności) PW, gdzie aż do przejścia na emeryturę w roku 1968 kierował Katedrą Radiolokacji. Organizator pierwszych placówek badawczych PAN: Zakładu Elektroniki i Instytutu Podstawowych Problemów Techniki, w skład którego wszedł ten Zakład. W latach 1961-1963 - Dyrektor IPPT PAN. Wybitny specjalista w dziedzinie miernictwa wysokiej próżni. Światowe uznanie wzbudziły jego prace dotyczące głowic jonizacyjnych do pomiaru niskich ciśnień. Autor 16 patentów i 361 publikacji, w tym wielu książek (np. Technika wysokiej próżni, 1972). Promotor 33 doktoratów.
Od 1936 r. - członek Akademii Nauk Technicznych, od 1949 r. - Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, od 1952 r. członek PAN, od 1957 r. jej Wiceprezes, 1962-1971 Prezes. Z funkcji publicznych (m.in. posła na Sejm PRL i vice przew. Rady Państwa) ustępuje w proteście przeciw postępującym represjom (1976). Członek 6 zagranicznych Akademii Nauk i członek honorowy wielu stowarzyszeń. Laureat Nagród Państwowych I-go stopnia (1951, 1955, 1968, 1979). Doktor honoris causa Politechnik: Warszawskiej (1962), Łódzkiej (1964) i Gdańskiej (1975). Jego imię nosi Wojskowy Instytut Łączności.
Aleksander Krupkowski (1894-1978)
Studia wyższe ukończył na Wydziale Metalurgicznym Politechniki w Petersburgu w 1917 r.
Po powrocie do kraju rozpoczął pracę w szkolnictwie średnim, a następnie jako asystent w Katedrze Metaloznawstwa Politechniki Warszawskiej. 1928 - doktorat, 1930 - veniam legendi (habilitacja) i profesor nadzwyczajny, 1939 - profesor zwyczajny. W 1934 r. został powołany na członka Akademii Nauk Technicznych. Od 1930 r. profesor AGH. W czasie drugiej wojny światowej został wywieziony, wraz z profesorami uczelni krakowskich, do obozu koncentracyjnego w Sachcenhausen, skąd powrócił w roku 1940. Po utworzeniu PAN w 1952 roku - członek rzeczywisty. Kierownik Zakładu Metali PAN z siedzibą w Krakowie (powstałego z Jego inicjatywy), a od 1953 r. Działającego w ramach IPPT PAN. W roku 1969 zakład ten wyodrębnił się jako samodzielna placówka naukowa PAN, obecnie - Instytut Podstaw Metalurgii i Inżynierii Metalowej PAN im. A. Krupkowskiego. Wszechstronność zainteresowań Aleksandra Krupkowskiego pokrywała ogromny obszar nauki o metalach: od termodynamiki podstaw procesów otrzymywania i rafinacji metali, poprzez kinetykę procesów utleniania i redukcji tlenków, do rektyfikacji metali: od przemian fazowych w stopach do procesów odkształcania plastycznego i własności mechanicznych. We wszystkich tych dziedzinach pozostawił wyniki na bardzo wysokim poziomie.
Autor ok. 300 prac opublikowanych w kraju i zagranicą, m.in. 2 bardzo znaczące monografie: "Zasady termodynamiki i ich zastosowanie w metalurgii i metaloznawstwie" (1958) oraz "Podstawowe zagadnienia teorii procesów metalurgicznych" (1974). Za prace te, pomimo braku zaangażowania politycznego w czasach PRL, został wyróżniony najwyższymi odznaczeniami państwowymi, trzykrotny laureat Nagrody Państwowej I-go Stopnia, Doktor H.C. (Akademia Górnicza we Freibergu, AGH).
Ignacy Malecki (1912-2004)
Absolwent Wydziału Elektrycznego PW - dyplom u prof. J. Groszkowskiego w 1935 r. Dalsze studia w Instytucie Hertza w Berlinie. 1941 r. - doktorat na konspiracyjnym Wydziale Architektury PW, 1943 r. - venia legendi (dzisiejsza habilitacja). 1946 r.- profesor nadzwyczajny, 1952 r. - profesor zwyczajny. Czł. Koresp. PAN (1954), rzeczywisty (1958). Członek Prezydium PAN, z-ca Sekretarza Naukowego PAN (1961-1968), czł. honorowy wielu stowarzyszeń i federacji (m.in. ASA, FASE, ISCU). W 1936 r. Organizował laboratorium Polskiego Radia, gdzie opracował projekt funkcjonalny i akustyczny Centralnej Rozgłośni. Po wojnie wykonywał projekty akustyczne odbudowywanych sal Sejmu i Teatru Narodowego. Organizator Katedry Elektrotechniki Stosowanej i Akustyki, na Wydziale Elektrycznym PG. 1951-1969 kierownik Katedry Elektroakustyki, pierwszy dziekan Wydz. Łączności, następnie prorektor PW. Organizator Zakładu Badania Drgań (1951), jednego z czterech Zakładów stanowiących trzon powstałego w 1952 r. IPPT. Pierwszy Dyrektor IPPT (1953-1962) i dyrektor 1973-1983.
Prekursor Akustyki jako nauki interdyscyplinarnej - akustyka budowlana i architektoniczna, audioakustyka, elektroakustyka, hydroakustyka, technika ultradźwiękowa, akustyka fizyczna i kwantowa, a ostatnio emisja akustyczna to bardzo szeroki zakres zainteresowań profesora.
Autor 11 monografii i ok. 230 publikacji, z których na szczególną uwagę zasługuje "Physical Foundations of Technical Acuostics" wydana przez Pergamon Press, Oxford (1969) i używana jako ceniony podręcznik przez studentów w wielu krajach. Promotor 25 doktoratów. Kierownik Departamentu Polityki Naukowej UNESCO w Paryżu (1969-1972). Organizator Komitetu Akustyki PAN, inicjator powołania Komitetu Naukoznawstwa PAN. Doktor H.C.: Uniwersytetu Technicznego w Budapeszcie, AGH w Krakowie i P. Gdańskiej. Laureat Nagród Państwowych i wielu odznaczeń.
Witold Nowacki (1911-1986)
Absolwent Politechniki Gdańskiej (1934); inżynier budowlany. Projektował konstrukcje portowe w Gdyni, budował fabrykę płatowców w Mielcu. Wojnę spędził w oflagu, gdzie w warunkach obozowych przygotowywał rozprawy stanowiące podstawę uzyskania natychmiast po wojnie (wrzesień- grudzień 1945, Politechnika Warszawska) doktoratu i habilitacji. Od 1945 r. na Politechnice Gdańskiej: profesor nadzwyczajny (1947), kierownik Katedry Mechaniki Budowli, dziekan Wydziału Inżynierii Lądowej (1947-1949) i prorektor (1949-1952). 1952-1955 kierował Katedrą Mechaniki Budowli Wydziału Budownictwa Przemysłowego PW. 1955-1981 na Uniwersytecie Warszawskim, kolejno: kierownik Katedry Teorii Sprężystości i Plastyczności (1955-1969) i Zakładu Mechaniki Ciała Stałego (1969-1981) oraz dyrektor Instytutu Mechaniki UW (1969-1978). Od 1952 r. członek korespondent, a od 1956 r. członek rzeczywisty PAN oraz sekretarz naukowy Wydziału IV Nauk Technicznych (1956-1968). Pełnił kolejno funkcje: sekretarza naukowego PAN (1956-1968), jej wiceprezesa (1969-1977) i prezesa (1978-1980). Jeden z twórców i realizatorów idei powstania IPPT: założyciel i kierownik Pracowni Teorii Sprężystości, naukowy patron Zakładu Teorii Ośrodków Ciągłych IPPT. Wieloletni przewodniczący Rady Naukowej IPPT.
Twórca polskiej szkoły termosprężystości i sprężystości niesymetrycznej oraz inicjator badań w teorii pól połączonych. Autor ponad 200 publikacji, w tym kilkunastu monografii tłumaczonych na różne języki. Autor znanych i wielokrotnie wznawianych, także za granicą, podręczników akademickich. Promotor 28 przewodów doktorskich. Doktor H.C. dziesięciu uczelni i członek 3 zagranicznych Akademii Nauk. Uhonorowany najwyższymi odznaczeniami państwowymi, dwukrotny laureat Nagrody I-go stopnia (1955,1964).
Wacław Olszak (1902-1980)
Absolwent Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechniki Wiedeńskiej (1925). Studia specjalistyczne na Faculte des Sciences Uniwersytetu Paryskiego (1926-1927). Doktoraty: w 1933r. Na Politechnice Wiedeńskiej za rozprawę dotyczącą konstrukcji żelbetowych, w 1934r. na PW za dysertację poświęconą teorii sprężystości (promotor M.T. Hubert). Habilitacja w 1937r. w AGH na podstawie rozprawy o statyce i dynamice konstrukcji przeciwlotniczych. W 1946 - jako profesor zwyczajny obejmuje Katedrę Wytrzymałości Materiałów w AGH w Krakowie., organizując tam i na powstającej Politechnice Krakowskiej badania z zakresu konstrukcji sprężonych i mechaniki stosowanej. Od 1952r. związany z PW i organizującą się PAN, tworzy pierwszą w Polsce Katedrę Teorii Sprężystości i Plastyczności oraz Zakład Mechaniki Ośrodków Ciągłych, który staje się istotnym składnikiem powstającego IPPT i kieruje nim do 1970r. Od 1954r. czł. koresp., a od 1956r. czł. rzeczywisty PAN. Dyrektor IPPT (1963-1970), sekretarz IV Wydz. PAN (1957-1960), członek Prezydium PAN, Współorganizator i rektor Międzynarodowego Ośrodka Badań Mechanicznych CISM w Udine (1970-1980). Twórca znanej na świecie "polskiej szkoły" teorii plastyczności. Jego działalność naukowa obejmowała: także zagadnienia teorii plastyczności, teorii konstrukcji wstępnie sprężonych, reologi. Autor 290 artykułów naukowych, 10 monografii, edytor 6. Współzałożyciel i członek władz RILEM i IASS, oraz członek władz IUTAM i IABSE. Współtwórca " Archiwum Mechaniki Stosowanej" i Rozpraw Inżynierskich" (1949), członek komitetów redakcyjnych wielu czasopism, organizator międzynarodowych spotkań, zapoczątkował Polskie Konferencje Mechaniki Ciała Stałego. Wielki autorytet w kraju i za granicą, propagator osiągnięć polskiej mechaniki w świecie. Promotor 16. doktorantów. Doktor H.C. 9. krajowych i zagranicznych uczelni. Członek 17. zagranicznych Akademii Nauk. Uhonorowany wieloma odznaczeniami krajowymi i zagranicznymi, dwukrotny laureat Nagród Państwowych.
Zbigniew Wasiutyński (1902-1974)
Absolwent Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej w 1926 r. studia uzupełniające na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego 1927-1928 oraz na Faculte des Sciences Uniwersytetu Paryskiego 1928-1929. Od 1924 r. pracował na Politechnice Warszawskiej, gdzie uzyskał doktorat w 1934 r. Habilitował się w 1943 r. w ramach tajnej działalności Politechniki Warszawskiej, przedstawiając rozprawę o kształtowaniu wytrzymałościowym, opublikowaną w 1939 r. Brał udział w walkach armii gen. Kleeberga a 1939 r. a podczas okupacji był członkiem AK i uczestniczył a tajnym nauczaniu. Był autorem licznych projektów mostów i innych konstrukcji, wykładał matematykę, mechanikę i konstrukcje mostowe. Twórcze prace badawcze prowadził w różnych dziedzinach: konstrukcji mostowych, metod pomiarowych, optymalizacji konstrukcji, architektury, zagadnień filozoficznych (estetyka, prakseologia), teorii komunikacji: był autorem 207 publikacji i 12 książek. Był promotorem 14 doktoratów. W latach 1951-1968 kierował Katedrą Budowy Mostów Politechniki Warszawskiej. W 1953 r. zorganizował Pracownię Kształtowania Wytrzymałościowego w IPPT PAN, którą kierował do 1973 r. Od 1958 r. członek korespondent, a od 1966 r. członek rzeczywisty PAN, w latach 1969-1971 był przewodniczącym Komitetu Inżynierii Lądowej PAN. Był członkiem rad naukowych w kilku instytucjach badawczych, doradca w Ministerstwach Komunikacji i Gospodarki Komunalnej oraz przy Prezydium Rady Naukowej w Warszawie. Był uczonym niezwykle wszechstronnym i twórczym, a wybór oryginalnych prac, wydany po śmierci w pięciu tomach, objął siedem różnych kierunków. Uhonorowany wysokimi odznaczeniami państwowymi i nagrodami m.in. Nagrodą Państwową I-go stopnia.
