W dniu 8 maja obchodzimy Ogólnopolski Dzień Bibliotek i Bibliotekarza. Święto to zostało zainicjowane przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich i od wielu lat rozpoczyna Tydzień Bibliotek trwający od 8 do 15 maja.
Biblioteka IPPT PAN istnieje od początków istnienia Instytutu, czyli od 1953 roku i była zawsze bardzo aktywna w życiu instytucji. Zarządzanie nią oraz dostosowanie jej do zmieniającego się świata i bieżących potrzeb użytkowników pozostawało nieprzerwanie ważnym zadaniem dla instytutu. Biblioteki cyfrowe nie są w stanie zapewnić dostępu do całego bogactwa możliwych zasobów, jaki umożliwia tradycyjna biblioteka. Oczywiście chodzi tutaj o taką bibliotekę, której aktywność utrzymywana jest na odpowiednim poziomie, a prowadzone przez nią działania (w tym prowadzone intensywnie wymiany międzybiblioteczne) umożliwiają szeroki dostęp do zbiorów.
Oprócz wspomnianych zbiorów, będących tradycyjnie podstawą biblioteki, istnieją w niej również i funkcjonują na rzecz jej użytkowników, różnorodne mechanizmy wyszukiwania informacji naukowej. Trudno więc wyobrazić sobie sprawną pracę tak rozbudowanego systemu bez uważnej kompetencji bibliotekarzy oraz bez równolegle prowadzonego profesjonalnego przeglądu piśmiennictwa i obserwacji kierunków rozwoju nauki.
Z okazji Święta Bibliotek i Bibliotekarzy rozmawiam z dr Bogusławą Lewandowską – Gruszką – kierownikiem Biblioteki IPPT PAN:
Gdyby kierownik Biblioteki IPPT mógł tylko w kilku krótkich zdaniach powiedzieć dlaczego zaprasza do współpracy z Biblioteką IPPT, to co najważniejszego chciałby przekazać?
BLG: W Bibliotece IPPT PAN zapewniamy dostęp do światowego formatu informacji naukowej udostępnionej w formie opublikowanej drukiem lub w postaci cyfrowej. Profil zbiorów Biblioteki jest systematycznie dostosowywany do ewoluujących zainteresowań czytelniczych pracowników IPPT PAN. Biblioteka w miarę możliwości śledzi rozwój kierunków badawczych IPPT PAN, głównie na bazie prowadzonych w Bibliotece badań statystycznych. Bardzo dbamy o jakość zbiorów bibliotecznych, niezwykle dokładnie dobierając nowe tytuły do naszych kolekcji. Moją ambicją jest, ażeby w jak największym stopniu umożliwiać dostęp do literatury naukowej potrzebnej w bieżącej pracy badawczej pracownikom Instytutu. Czytelnicy, zarejestrowanie w Bibliotece IPPT PAN, za naszym pośrednictwem mogą również dotrzeć do literatury zgromadzonej w innych bibliotekach uniwersyteckich i naukowych. Serdecznie zapraszam do kontaktu z nami.
Biblioteką IPPT PAN kierujesz od 1998 roku. Jakbyś scharakteryzowała ten okres działalności bibliotecznej?
BLG: Ostatnie 23 lata historii Biblioteki IPPT PAN to okres wzmożonej modernizacji warsztatu zawodowego bibliotekarzy w związku z wkroczeniem nowoczesnych technologii informatycznych do świata bibliotek. Powiększamy zasoby elektroniczne literatury naukowej i odnotowujemy coraz mniejsze zainteresowanie czytelnicze zbiorami drukowanymi. Odeszliśmy od katalogów kartkowych na rzecz katalogu internetowego. W coraz większym zakresie przenosimy się w świat przekazu i zasobu elektronicznego. W efekcie zastosowania nowoczesnych systemów informacyjnych zmienił się sposób wyszukiwania informacji naukowej, jak również system opracowania i udostępniania zbiorów bibliotecznych. Służy to usprawnieniu komunikacji naukowej. Ważnym wyzwaniem dla działalności Biblioteki w ostatnich latach jest postępująca cyfryzacja zbiorów bibliotecznych, głównie tych, które jesteśmy uprawnieni upublicznić w otwartym dostępie. Odnaleźć je można w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych. Dzięki działalności biblioteki cyfrowej RCIN nasi Czytelnicy otrzymują coraz więcej pozycji źródłowych dla swoich badań naukowych w postaci elektronicznej z dowolnego komputera w dowolnym zakątku świata.
Biblioteka to nie tylko księgozbiór, ale także spotkanie z bibliotekarzem. Ciekawi mnie dlaczego zainteresowałaś się zawodem bibliotekarza?
BLG: Z moim domem rodzinnym wiąże się wspomnienie wszechobecnych książek, czasopism, reprintów, fiszek. Jako córka naukowca (Prof. dr hab. Józef Lewandowski) i nauczycielki, od wczesnego dzieciństwa miałam nieprzerwany kontakt z piśmiennictwem i słowem drukowanym. W zbiorach prywatnych moich Rodziców przeważają pozycje z matematycznego-przyrodoznawstwa, znajdują się w nim również pojedyncze tytuły z różnych obszarów humanistyki i sztuki. Pewnego dnia ten bogaty i dość różnorodny księgozbiór prywatny uporządkowałam i nadałam mu charakter zbliżony do profesjonalnej biblioteki.
Czy to znaczy, że rola bibliotekarza sprowadza się jedynie do porządkowania księgozbioru?
BLG: O nie (uśmiech). Bibliotekarz raczej systematycznie odkrywa świat książek. Ten świat w mojej świadomości, nigdy nie był światem odległym lub odwiedzanym z rzadka. Jak wspomniałam, dorastałam w otoczeniu książek i doceniałam ich wartość jako źródła wiedzy. Czytałam dla samej radości nowych doświadczeń poznawczych. Przy tym, odkąd pamiętam, z jednakową pasją poznawałam literaturę piękną, jak i książki naukowe. Moje zainteresowania naukowe były notabene rozproszone i nie potrafiłam skoncentrować się na jednym obszarze badawczym. Ten wachlarz zainteresowań akademickich, który w jakimś stopniu przełożył się na to, że ukończyłam kilka kierunków studiów, przydaje się natomiast w pracy bibliotekarza przy opracowaniu rzeczowym literatury naukowej włączanej do zbiorów bibliotecznych.
Czy praca w IPPT potrafi Cię "wciągnąć"? Jakie są Twoje najciekawsze chwile w pracy w naszej bibliotece?
BLG: Są to kontakty z naszymi Czytelnikami, wybitnymi specjalistami w swoich dyscyplinach naukowych, którzy prowadzą badania na najwyższym światowym poziomie. Wielu pracowników naukowych przekazuje również w darze dla naszej Biblioteki cenne zbiory ze swoich prywatnych kolekcji. Ostatnio, dzięki wysiłkom Profesora Michała Giersiga i Profesora Tadeusza Burczyńskiego, otrzymaliśmy wspaniałe dzieła naukowe z prywatnej biblioteki Profesora Elmara Zeitlera. Ważnym elementem działalności bibliotecznej jest również organizowanie wystaw dorobku naukowego wybitnych Uczonych naszego Instytutu. Cykl wystaw został zainicjowany z inspiracji Profesora Henryka Petryka i był możliwy dzięki ogromnie życzliwej współpracy Profesora Richarda B. Hetnarskiego przy organizowaniu pierwszej wystawy. Chciałabym, korzystając z tej okazji, kolejny raz wyrazić wielką wdzięczność obu Panom Profesorom za wsparcie tej inicjatywy.
Kto był Twoim przewodnikiem po świecie bibliotekarstwa?
BLG: Jako swoich mentorów wymieniłabym w szczególności Profesor Elżbietę Barbarę Zybert. Pani Profesor z prawdziwą pasją i zaangażowaniem nie tylko uczyła teorii bibliotekoznawstwa i informacji naukowej, ale i odkrywała przed nami świat europejskich bibliotek naukowych. Drugą ważną postacią w mojej edukacji zawodowej jest Profesor Michael Buckland z UC Berkeley School of Information – przez kilka semestrów uczestniczyłam w prowadzonym przez niego seminarium z zakresu informatologii. Można powiedzieć, że miałam to szczęście uczyć się zawodu od cenionych autorytetów naukowych.
Czego życzyć bibliotekarzowi z okazji Dnia Bibliotekarza?
BLG: Możliwości pozytywnej odpowiedzi na wszystkie zapotrzebowania czytelnicze, zapewnienia literatury dla każdego rozwijanego w naszym Instytucie tematu badawczego, również tego, ażeby powstające w naszym Instytucie publikacje naukowe nie tylko zdobywały uznanie i były szeroko cytowane, ale również zasilały znakomite biblioteki uniwersyteckie i naukowe rozsiane po całym świecie. Opracowania wskaźników bibliometrycznych publikacji umożliwiają zrozumienie, jak ważną rolą w upowszechnianiu nauki pełni Open Access. Pragnęłabym więc również, ażebyśmy w Bibliotece IPPT PAN jak najwięcej publikacji mogli zaoferować naszym Czytelnikom w otwartym dostępie.
Bardzo dziękuję za rozmowę!
Rozmawiała: K. Parkitna
Serdecznie zapraszamy do zapoznania się ze szczegółową ofertą Biblioteki IPPT PAN.
Odwiedź nas na facebooku
