W Zakładzie Ultradźwięków rozpoczął się nowy projekt pt. Innowacyjna metoda diagnostyki guzów tarczycy na podstawie ultrasonografii i uczenia maszynowego”. Projekt będzie realizowany w ramach programu "Nauka dla Społeczeństwa II".
Celem projektu jest poprawa diagnostyki guzów tarczycy przy pomocy nowoczesnych metod analizy danych ultradźwiękowych. Poprawa w tym obszarze prowadziłaby do zmniejszenia liczby zbędnych operacji i biopsji poprzez dokładniejsze określenie grupy pacjentów którzy naprawdę potrzebują tych procedur. W konsekwencji spowodowałoby to oszczędzenie niepotrzebnego cierpienia części pacjentów i ograniczenie liczby niebezpiecznych powikłań. W dalszym rzędzie zwiększyłoby to dostępność badania dla osób naprawdę potrzebujących oraz zmniejszyło koszty działania systemu.
Liczba osób, u których diagnozuje się guzki tarczycy, stale rośnie. Dane statystyczne pokazują wzrost liczby guzów o 75% od roku 2011. Szacuje się, że obecnie w Polsce jest ponad 4 mln osób, które mają guzki tarczycy. W większości przypadków są to zmiany niezłośliwe. Niemniej jednak, zgodnie z ostatnimi danymi pochodzącymi z 2018 roku, w Polsce rak tarczycy jest wykrywany u ok. 4200 osób rocznie, czyli u jednej osoby na mniej więcej tysiąc z guzkiem tarczycy występuje nowotwór złośliwy. Wyzwaniem dla klinicystów jest zidentyfikowanie tych rzadkich guzków, w których występuje klinicznie istotny nowotwór złośliwy.
Fot. Ultrasonografia ilościowa wykorzystana do analizy guzów tarczycy. Po lewej obraz USG tarczycy ze złośliwym guzem, po prawej obraz parametryczny tarczycy wraz z guzem pokazujący rozkład parametru kształtu rozkładu Nakagami amplitudy rozproszonych ultradźwięków. Obrazy parametryczne używane są do klasyfikacji guzów złośliwych i łagodnych.
Dlatego społecznym celem proponowanego projektu jest opracowanie nieinwazyjnego, bezpiecznego i powszechnie dostępnego narzędzia, które ułatwi ocenę zmian ogniskowych tarczycy a w konsekwencji: 1) ułatwi wyselekcjonowanie guzków wymagających biopsji 2) usprawni ocenę guzków kierowanych do obserwacji, 3) usprawni proces podejmowania decyzji o sposobie ewentualnego dalszego leczenia chirurgicznego lub innymi metodami.
W projekcie zatrudnieni będą: prof. dr hab. Jerzy Litniewski – kierownik projektu, dr inż. Hanna Piotrzkowska-Wróblewska, dr inż. Michał Byra, dr Ziemowit Klimonda, dr inż. Piotr Karwat, dr hab. Jurij Tasinkiewicz, dr n. med. Agnieszka Żyłka, dr hab. n.med. Katarzyna Dobruch-Sobczak oraz prof. dr hab n. med Marek Dedecjus.
W projekcie używane będą dwa rodzaje danych. Obrazy ultrasonograficzne tarczycy ze zmianami nowotworowymi łagodnymi i złośliwymi oraz sekwencje obrazów takich zmian po wstrzyknięciu pacjentowi kontrastu. W pierwszym roku wykorzystane zostaną dane już wcześniej zebrane od pacjentów w Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie Państwowy Instytut Badawczy. Ponadto wykorzystane zostaną również zewnętrzne publiczne zbiory danych, obrazów ultrasonograficznych tarczycy, np. zbiór Stanford CINE i zbiór centrum medycznego IDIME w Kolumbii DDTI. Przez cały czas trwania projektu zbierane będą nowe dane. Obszar guza na obrazie będzie obrysowany przez lekarza. Proces zbierania i przygotowania danych będzie opracowany i nadzorowany przez konsultantów medycznych. Do każdego przypadku dołączona będzie zanonimizowana informacja o wyniku biopsji i ewentualnej histopatologii oraz dane z klasyfikacji Ti-RADS.
Projekt w IPPT PAN realizowany będzie przez 30 miesięcy.
W ramach programu "Nauka dla Społeczeństwa II" wsparcie finansowe otrzymało 55 projektów upowszechniających naukę. Są to projekty, których celem jest budowanie współpracy między podmiotami i jednostkami działającymi w sferze społeczno-gospodarczej, opracowywanie i implementacja rozwiązań służących społecznościom lokalnym i regionalnym oraz tworzenie modeli teoretycznych obejmujących swoim obszarem zagadnienia społeczne. Konkurs projektowy ogłosił Minister Edukacji i Nauki (MEiN) w 2023 roku. Obecnie Ministerstwo nosi nazwę:
